۱-تنگی نفس در بارداری

بسیاری از زنان این با پیشرفت دوران بارداری دچار تنگی نفس می‌شوند. حدود سه چهارم از زنان بارداری که هرگز احساس تنگی نفس نداشته‌اند در دوران بارداری آن را تجربه خواهند کرد. به طور کلی تنگی نفس در بارداری ضرری ندارد و بر مقدار اکسیژن مورد نیاز جنین تأثیر نمی‌گذارد. در دوران بارداری نیاز به اکسیژن بیشتری وجود دارد.

افزایش هورمون‌ها به ویژه پروژسترون، به طور مستقیم عضلات و مویرگ‌های ریه را تحت تأثیر می‌گذارد و باعث تحریک مرکز تنفسی در مغز می‌شود. به صورتی که تعداد تنفس شما در هر دقیقه در دوران بارداری کمی تغییر می‌کند و مقدار هوای دم و بازدم با هر نفس به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. با رشد رحم و فشار بر دیافراگم، تنفس مشکل‌تر می‌شود. درصورت داشتن اضافه‌وزن و یا بارداری چندقلویی علایم آن بیشتر می‌شود. در ماه آخر بارداری و از حدود 36 هفتگی با حرکت رو به پایین جنین، علایم آزاردهنده کاهش می‌یابد.

روش‌های کاهش تنگی نفس در بارداری

این احساس معمولاً بی‌ضرر و طبیعی است. با انجام کارها با سرعت کمتر و کاهش فعالیت‌های سخت می‌توان تا حدی آن را کنترل کرد.

صاف نشستن و نگه داشتن شانه‌ها به سمت عقب به ویژه در حالت نشسته، به بزرگ شدن فضای ریه‌ها کمک می‌کند.

تکیه دادن به چند بالش اضافی در هنگام خواب یا خوابیدن به پهلوی چپ مقداری تسکین‌دهنده است. با اتمام بارداری و زایمان تنفس به حالت عادی برمی‌گردد.

باید ورزش‌های سبک و ملایم را در این دوران انتخاب کنید. به صورتی که به راحتی بتوانید در حین ورزش صحبت کنید.

در صورت ابتلا به یک بیماری تنفسی از قبیل آسم یا پنومونی، توجه به تنگی نفس بارداری جدی‌تر خواهد شد. به صورتی که خطر عدم مصرف داروهای آسم در بارداری از مصرف آن بیشتر می‌شود. واکسن آنفولانزا در فصل سرما در زنان باردار با سابقه‌ی مشکلات تنفسی ضروری است. هم‌چنین، به دلیل تغییرات در لخته‌شدن خون در دوران بارداری، امکان خطر ابتلا به آمبولی ریوی هر چند نادر، وجود دارد. تنگی نفس و خستگی نیز می‌تواند نشانه‌ی کمبود سطح آهن خون (کم‌خونی در بارداری) باشد.

علایم خطر تنگی نفس در بارداری

تنگی نفس ناگهانی و یا شدید می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی جدی باشد که حتماً نیاز به بررسی و پیگیری دارد. علایم آن شامل موارد زیر است:

• بدتر شدن آسم؛
• تنفس سریع؛
• نبض سریع، تپش قلب و یا غش؛
• درد قفسه‌ی سینه یا درد در هنگام تنفس؛
• آبی رنگ شدن لب‌ها و نوک انگشتان؛
• رنگ‌پریدگی؛
• سرفه‌ی مداوم، سرفه همراه با تب و لرز و یا سرفه‌ی خونی.

۲-تپش قلب در بارداری

به طور کلی در دوران بارداری تمام فعالیت ها و عملکرد های بدن دچار تغییر می شوند. تجربه تپش قلب در بارداری نیز یکی از این تغییرات است. احساس تپش قلب مانند حس تکان و لرزش درون قفسه‌ سینه است و می‌تواند منجر به وحشت، اضطراب و ناتوانی در تنفس یا تنگی نفس شود. گرچه تپش قلب در بارداری امری طبیعی است اما گاهی می‌تواند نگران ‌کننده باشد.
تقریباً هر فرد در زندگی خود ممکن است گاهی دچار تپش قلب شود؛ اما اکثر زنان در دوران بارداری به دلایل مختلفی می توانند نسبت به یک فرد عادی بیشتر دچار تپش قلب ‌شوند. ما در این مقاله به برخی از سوالات شما از جمله علت تپش قلب ناگهانی در بارداری، علائم تپش قلب در بارداری و نیز تپش قلب در اوایل بارداری پرداخته ایم.

علت تپش قلب در بارداری:

تپش قلب در بارداری از چه زمانی شروع میشود؟ و علل تپش قلب در دوران بارداری چیست؟
افزایش ضربان قلب در بارداری یک اتفاق شایع است و معمولاً بدون علت خاصی در زمان‌ هایی که فرد تحت استرس و اضطراب بوده یا هیجان‌زده است، ایجاد می شود. معمولاً زنان در هنگام تپش قلب در بارداری، احساس تنگی نفس نیز دارند که اغلب پس از چند دقیقه خود به خود بهبود می‌یابد. عوامل مختلفی علت تپش قلب و تنگی نفس در بارداری یا به طور کلی دلیل تپش قلب در بارداری هستند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
•    افزایش حجم خون:
بدن زن باردار نسبت به فرد عادی، معمولا 50 درصد خون بیشتری دارد. این تغییر در حجم خون به دلیل رفع نیاز جنین به مواد مغذی موجود در خون مادر می‌باشد. با این حال، مادر باید حجم خون افزایش‌یافته را با همان قلب به گردش درآورد، به این معنی که قلب باید بیشتر کار کند. در نتیجه این امر منجر به افزایش تپش قلب در بارداری خواهد شد.
•    افزایش هورمون پروژسترون:
هورمون پروژسترون در زمان بارداری افزایش می یابد. این هورمون مسئول ایجاد تغییرات جسمی و روانی مختلفی می‌باشد. یکی از تأثیرات پروژسترون افزایش ضربان قلب و افزایش عملکرد قلب می‌باشد. این کار باعث گردش خون کافی برای خونرسانی به رحم می‌شود. در نتیجه تعداد ضربان قلب افزایش یافته و منجر به تپش قلب می‌شود.
•    مصرف محصولات کافئینی:
گاهی اوقات تپش قلب می‌تواند در نتیجه‌ مصرف مقدار بالایی کافئین باشد. کافئین یک ماده‌ غذایی موجود در بعضی مواد خوراکی مانند شکلات، کیک، شیرینی و نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه و قهوه می‌باشد. اگر کافئین علت تپش قلب باشد، با به حداقل رساندن مصرف آن به راحتی می‌توان تپش قلب و تعداد ضربان قلب را کاهش داد.
•    پاسخ‌های هیجانی:
تپش قلب در مواردی در افراد غیرباردار نیز دیده می‌شود، مواردی مانند قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که منجر به اضطراب، استرس، شوک، عصبانیت، فعالیت فیزیکی بیش از حد و یا ترس می‌شوند.
در صورتی که تپش قلب و تنگی نفس در بارداری نتیجه‌ی استرس و اضطراب باشد، باید سعی کنید عوامل استرس زای اطراف خود را کاهش دهید، چندین بار در روز نفس عمیق بکشید و ذهن خود را آرام کنید. یوگا و ماساژ در بارداری از فعالیت‌های بسیار مفید برای کاهش تنش و اضطراب در بارداری می‌باشند.

در چه مواردی در صورت تپش قلب در بارداری، باید نگران بود؟

در برخی موارد، تپش قلب بارداری ممکن است علامتی از پرکاری تیروئید باشد که می‌تواند تهدید کننده‌ حیات جنین باشد؛ بنابراین تشخیص و شروع درمان به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است.
در موارد نادری تپش قلب با کوتاهی نفس ‌ها و تنگی نفس در بارداری همراه می‌باشد که می‌تواند علامتی از آریتمی قلبی باشد. در آریتمی قلبی، ضربان قلب نامنظم است. در این موارد نیاز به اقدام فوری می‌باشد، به خصوص اگر با دشواری در تنفس، تنگی نفس، غش کردن، گیجی و ضربان قلب نامنظم همراه باشد.
همچنین در برخی موارد تپش قلب می‌تواند تعریف یک بیماری قلبی باشد. بنابراین در صورت نگرانی، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کرده تا بررسی‌های تکمیلی انجام شود.
اگر در هر زمانی تپش قلب در بارداری توأم با درد قفسه‌ی سینه، غش کردن، آریتمی قلبی (ضربان قلب نامنظم)، تعریق و تهوع بود، باید سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.

راهکارهای مقابله با تپش قلب در بارداری:

درمان تپش قلب در بارداری به عامل ایجاد کننده‌ آن و علت تپش قلب بستگی دارد. اکثر موارد تپش‌ قلب در بارداری آسیب ‌زننده نبوده و معمولاً بدون مداخله بهبود می‌یابند. بنابراین اگر تپش قلب بارداری ناشی از بیماری ‌های زمینه‌ای نباشد، معمولاً توصیه‌هایی توسط پزشک ارائه می‌شود.

توصیه‌های مربوط به تپش قلب در بارداری:

•    استرس و اضطراب خود را با تکنیک‌هایی همچون ورزش، یوگا، رایحه‌درمانی و غیره کاهش دهید؛
•    برخی نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی کافئین، نیکوتین، داروهای مخدر و الکل را مصرف نکنید؛
•    از مصرف داروهای تحریک‌کننده مانند برخی داروهایی که برای درمان سرماخوردگی و سرفه تجویز می‌شوند و برخی مکمل‌های غذایی و گیاهی که به راحتی در دسترس هستند، اجتناب کنید.